"هر قصه اي را  مغزي هست  و  هر حکایتی را  قصدی   . 

 قصه را جهت آن مغز آورده اند بزرگان، نه از بهر دفع ملالت. 

 به صورت حكايت براي آن آورده اند، تا آن غرض در آن بنمايند."

                                                                                                                     (شمس تبريزي)

                                               " خرقه "

     نقلست كه مردي پيش او آمد و گفت :  "مي خواهم كه خرقه پوشم ."

 گفت :‌" ما را مساله ايست اگر جواب دهي شايسته ء خرقه باشي . "

 گفت :" بگوي" .

گفت :" مردي چادر زني را در گيرد زن شود ؟ "

گفت : "‌نه " .

گفت :‌"‌ اگر زني نيز جامهء مردي درپوشد هم مرد شود ؟‌"

گفت :‌" نه " .

گفت : " تو نيز اگر مرد نيستي ، بدين مرقع مرد نگردي ! "

(نوشته بر دريا/ ابوالحسن خرقاني- ص147- گفتار 23)      

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

تعبيري بر متن :

   ابولحسن خرقاني كه عارف جوانمرد و جوانمرد عارفان لقب گرفته است ، سر سلسله عرفايي است كه در پي جاه و جلال و حشمت و بارگاه و دستگاهي نبوده اند . نزد آنان خرقه و لباس خاص درويشان پوشيدن نشان تظاهر و ريا بوده است . جوانمردي در نزد اين وارستگان نه به شكل و فرم بيروني كه به نيت دروني و طلب مستانه دل تعريف مي شده است .

   نشان انسانيت به جنسيت زن و مردي نيست . زن ومرد در نگاه و جهان ذهني عارفان محلي از اعراب ندارد . آنچه اهميت دارد و ارزش ، همان بودن انساني وجود است . بودن ، خود به تنهايي كافي است . به شكلي درآوردن ظاهر تماشايي از نظر آنان بيهوده و بي فايده است . صرف داشتن صفات بشري و ذات پاك هستي انساني،  آدمي را در سلك سالكان در خواهد اورد .

   كمال انساني و رستگاري حقيقي در آلودن ظاهر ريايي و در قامت زاهد ريايي بدست نخواهد آمد . درونيات بشري است كه شايسته بودن او را اثبات مي كند . لباس ، پرده اي است كه پنهان كاري را ترويج مي كند . صداقت و صفاي ذاتي امري نيست كه با انتساب خود به فرقه و گروهي آنهم با فرم خارجي حاصل آيد . رهرو حقيقت را دلي صاف و دروني بي آلايش لازم است . همين و فقط همين .

  -----------------------------------------------------------------------------------------

     پانوشت :    

       " نوشته بر دريا " كتابي است تحقيقي ، توسط استاد دكتر محمد رضا شفيعي كدكني در باره زندگي و احوال و مقامات شيخ ابوالحسن خرقاني ، عارف وارسته و انسان دوست قرن چهارم و پنجم هجري ( 352 – 425 )  چاپ تهران ، نشر سخن ، سال 1384 . اين كتاب و چهار كتاب ديگر ، از ميراث عرفاني پيران خراسان ، اثري ارزشمند و بي نظير ي است كه حاصل سالها تحقيق و ممارست در متون كهن و روايت هاي متفاوت از سوي استاد  مي باشد ؛تصحيح و گردآوري رساله هاي متعدد و نقل قولهاي پراكنده در متون فارسي و عربي كه تا قرن نهم شناخته شده اند ( حدود سي و چهار متن ) و تحليلي انتقادي بر آنها ، اثر حاضر را كاملترين و دقيقترين نوشتار در مورد مقامات شيخ خرقاني نموده است .

     با قرار دادن اين پست در وبلاگ در پي انيم كه با باز خواني حكايت هاي كهن از متون قديم ، ضمن آشنايي با نحوه روايت قدما و لذت بردن از سبك و واژگان زباني ، براي انسان در جستجوي حقيقت زندگي در دنياي مدرن امروزين ، نتايج و مغز نغز تجربيات دروني و شخصي عارفان و حكيمان دل آگاه را كه درقالب قصص و امثال بيان شده است ، عريان كنيم. باشد كه باب آشتي با درياي سعادت و آرامش پيشينيان ما را نيز به درگاه رستگاري رهنمون باشد .